اینفوگرافیک | Təbriz Bazarı YUNESKO Siyahısından Çıxmaq Təhlükəsi ilə Üz-üzədir

🔥 Qaz, yoxsa İrs? Təbriz Bazarı YUNESKO Siyahısından Çıxmaq Təhlükəsi ilə Üz-üzədir

🕌 Təbriz Tarixi Bazarı Haqqında

• Yerləşmə: Təbriz, İran
• YUNESKO Dünya İrsi Siyahısına daxil edildiyi il: 2010
• Tarixi: 1000 ildən çox
• Ölçü və Quruluş
  • 6,500-dən çox dükan
  • 5.5 km uzunluğunda bir-biri ilə bağlı keçidlər
  • Karvansaralar, timçələr və sarayları əhatə edir
• Əhəmiyyəti: Şəhərin mədəni, memarlıq və iqtisadi mərkəzi

❄️ Niyə Qaz?

• Təbrizdə sərt və şaxtalı qış mövsümləri
• Bazarda restoran və kafelərin sayının artması
• Elektrik və mazutla işləyən qızdırıcıların yetərsizliyi
• Sahibkarların daha səmərəli istilik üçün qaz infrastrukturuna tələbi

⚠️ Təhlükə Nədir

• Mütəxəssislərin xəbərdarlığına görə, bazarın köhnə və kərpic əsaslı strukturu qaz borularına uyğun deyil
• Qaz sızması, yanğın və partlayış təhlükəsi
• Geri dönməz dəyişikliklər səbəbilə YUNESKO tərəfindən irs statusunun ləğvi riski
• İranın beynəlxalq mədəni imicinə və yerli turizmə zərər

🛠️ Təklif Olunan Həllər

• Kiçik yerli istilik stansiyası (əvvəllər planlaşdırılıb, lakin dayandırılıb)
• Mərkəzləşdirilmiş qazanxanalar, lokal istilik sistemləri və bərpa olunan enerji texnologiyaları
• Xarici nümunələr
  • İstanbul Böyük Bazarı: yerli elektrikli istilik və günəş panelləri
  • Fəs Mədinə (Mərakeş): təmiz yanacaqla işləyən mərkəzi istilik və sahibkarlara təlim proqramları

🧩 Əsas Çağırışlar

• Qaz şirkəti, yanğın xidməti, bələdiyyə və mədəniyyət orqanları arasında koordinasiya çatışmazlığı
• Sahibkarlar arasında beynəlxalq risklərə dair məlumatsızlıq
• Keçmiş illərdə maarifləndirmə və ictimai əlaqələrdə boşluqlar

🧭 Tövsiyələr

• Yerli istilik stansiyası layihəsinin təhlükəsiz və davamlı enerji mənbələri ilə yenidən qiymətləndirilməsi
• YUNESKO ilə koordinasiyada sahə araşdırmaları aparılması
• Bərpa olunan enerji ilə istilik sistemlərinin maliyyə və texniki dəstəklə tətbiqi
• Sahibkarlar üçün maarifləndirici təlim proqramlarının təşkili
• Layihəyə rəhbərlik edəcək vahid idarəedici qurumun yaradılması

🏛️ Nəticə

Qaz təchizatı məsələsi təkcə texniki bir qərar deyil — bu, həm də mədəni və institusional bir sınaqdır. Qısa müddətli rahatlıq naminə uzunmüddətli irsin qurban verilməsi, İranın memarlıq incilərindən birinin geri dönməz şəkildə itirilməsi ilə nəticələnə bilər. Əgər düzgün planlaşdırma və mütəxəssis əməkdaşlığı təmin olunarsa, müasir ehtiyaclarla mədəni irsin qorunması paralel şəkildə mümkündür